Osoby, którym przysługuje pomoc:
- Osobie, która osiągnęła pełnoletność w rodzinie zastępczej,
- Osobie pełnoletniej opuszczającej placówkę opiekuńczo-wychowawczą typu rodzinnego i socjalizacyjnego, dom pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży oraz schronisko dla nieletnich, zakład poprawczy, specjalny ośrodek wychowawczy i młodzieżowy ośrodek wychowawczy.
Wychowankowie opuszczający pieczę zastępczą przed 1 stycznia 2012 r.
Zasady procesu usamodzielnienia wychowanków, którzy opuścili pieczę zastępczą przed dniem 1 stycznia 2012 rokureguluje ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity Dz. U. z 2009 r., Nr 175, poz. 1362 z późniejszymi zmianami) oraz rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 2004 r. w sprawie udzielania pomocy na usamodzielnienie, kontynuowanie nauki oraz zagospodarowanie (Dz. U. z 2005 r. Nr 6 poz. 45 z późniejszymi zmianami).
Osoba usamodzielniana zostaje objęta pomocą mającą na celu jej życiowe usamodzielnienie i integrację ze środowiskiem przez pracę socjalną, a także wsparciem w postaci:
Pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki przysługującej osobie usamodzielnianej kontynuującej naukę w gimnazjum, szkole ponadpodstawowej, szkole ponadgimnazjalnej lub w szkole wyższej. Pomoc przyznaje się na czas nauki, do czasu jej ukończenia, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez osobę usamodzielnianą 25 roku życia – po przedłożeniu na początku każdego semestru zaświadczenia potwierdzającego kontynuowanie nauki.
Pomocy pieniężnej na usamodzielnienie, którą w przypadku, gdy osoba usamodzielniana kontynuuje naukę, wypłaca się po ukończeniu nauki. W uzasadnionych przypadkach można wypłacić pomoc pieniężną na usamodzielnienie w trakcie trwania nauki. Dodatkowym warunkiem przyznania pomocy jest pisemna deklaracja osoby usamodzielnianej zawarta w indywidualnym programie usamodzielnienia, że pomoc ta zostanie przeznaczona na zaspokojenie ważnej, życiowej potrzeby osoby usamodzielnianej, m.in. na polepszenie warunków mieszkaniowych, stworzenie warunków do działalności zarobkowej, w tym podniesienie kwalifikacji zawodowych.
Pomocy na zagospodarowanie – w formie rzeczowej, w skład której mogą wchodzić: materiały niezbędne do przeprowadzenia remontu i wyposażenia mieszkania, niezbędne urządzenia domowe, pomoce naukowe, sprzęt rehabilitacyjny, sprzęt, który może służyć do podjęcia zatrudnienia.
Pomocy w uzyskaniu zatrudnienia polegającej na wspieraniu wychowanka w zdobyciu kwalifikacji zawodowych, uzyskaniu odpowiedniego wykształcenia zgodnie z jego możliwościami i dążeniami w celu uzyskania zatrudnienia.
Pomocy w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym.
Uprawnionymi do otrzymania pomocy są osoby, które osiągnęły pełnoletność przebywając w rodzinie zastępczej oraz osoby pełnoletnie opuszczające placówkę opiekuńczo – wychowawczą.
Pomoc pieniężna na usamodzielnienie i pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki przysługuje osobie usamodzielnianej:
- samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza 200% kwoty kryterium dochodowego na osobę samotnie gospodarującą, tj. obecnie 954 zł (200% x 477 zł),
- w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza 200% kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, tj. obecnie 702 zł (200% x 351 zł).
Warunkiem przyznania pomocy jest:
- wskazanie przez osobę usamodzielnianą, co najmniej na dwa miesiące przed osiągnięciem przez nią pełnoletności, danych osobowych osoby, która podejmuje się pełnienia funkcji opiekuna usamodzielnienia oraz przedstawienie pisemnej zgody tej osoby,
- opracowanie, wspólnie z opiekunem usamodzielnienia, co najmniej na miesiąc przed osiągnięciem pełnoletności, indywidualnego programu usamodzielnienia, zobowiązanie się przez osobę usamodzielnianą do jego realizacji i zatwierdzenie go przez kierownika powiatowego centrum pomocy rodzinie,
- złożenie wniosku o przyznanie pomocy.
Opiekunem usamodzielnieniamoże być, po wyrażeniu zgody, jedno z rodziców zastępczych, dyrektor placówki rodzinnej, pracownik socjalny powiatowego centrum pomocy rodzinie, wychowawca, psycholog lub pracownik socjalny całodobowej placówki opiekuńczo – wychowawczej, domu pomocy społecznej, schroniska dla nieletnich, zakładu poprawczego, specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego, specjalnego ośrodka wychowawczego, młodzieżowego ośrodka socjoterapii zapewniającego całodobową opiekę, młodzieżowego ośrodka wychowawczego albo inna osoba wskazana przez osobę usamodzielnianą.
Do zadań opiekuna usamodzielnienia należy: zaznajomienie się z dokumentacją i drogą życiową osoby usamodzielnianej, opracowanie wspólnie z osobą usamodzielnianą indywidualnego programu usamodzielnienia oraz jego modyfikowanie, współpraca z rodziną osoby usamodzielnianej oraz ze środowiskiem lokalnym, zwłaszcza ze szkołą oraz gminą, opiniowanie wniosku o pomoc pieniężną na usamodzielnienie i pomoc pieniężną na kontynuowanie nauki.
Wysokość pomocy pieniężnej i rzeczowej ustalana jest od kwoty podstawy, która zgodnie z przepisami ustawy o pomocy społecznej wynosi 1647 zł.
